'The Troubles' duidt aan twee periodes van onrust en geweld in de Ierse geschiedenis, waarbij de bekenste is van eind jaren '60 tot 1998, toen het Goede Vrijdag-akkoord getekend werd. The Troubles is een etnisch conflict, een guerillaoorlog en zelfs een burgeroorlog te noemen. Het wordt vaak gezien als een strijd tussen de protestanten en de katholieken.
Het conflict heeft zijn oorsprong in 1609, bij de volksplanting van Ulster, waarbij land van de katholieken werd afgenomen en aan voornamelijk Engelse en Schotse protestanten gegeven. Tussen 1641 en 1691 leidde dit tot bloedige conflicten tussen beide bevolkingsgroepen. De Britse regering stelde wetten in waarin van iedereen de religieuze, wettige en politieke rechten werden beperkt.
In de 18e eeuw werden deze wetten minder streng, waardoor de katholieken weer land mochten kopen en huren. Protestantse zogenaamde Peep O'Day Boys voerden aanvallen uit, waardoor de katholieken, zichzelf the Defenders noemend, tegenaanvallen uitvoerden. Dit zorgde voor polarisatie en een drastische afnamevan hervormers binnen de protestantse bevolking, die tot dan toe meer en meer openstonden voor democratische hervormingen.
Vele presbyterianen, katholieken en liberale protestanten waren actief in de Society of United Irishmen, een beweging die geinspreerd was door de Franse Revolutie, gericht op het beeindigen van de sektrarische verdeling van Ierland en het oprichten van een Ierse Republiek, onafhankelijk van Groot-Brittanie. In de mislukte Ierse rebellie van 1789 werd het ideaal van de United Irishmen tenietgedaan. De Britse regering mobilseerde de "hardline" protestanten tegen de vrijheidsbeweging, "The Orange Order" is een nog voortdurende manifestatie van deze mobilisering. Het effect zorgde voor een permanente staat van verdeling.
Het afschaffen van het Ierse parlement en het invoegen van Ierland tot de UK in 1801 zorgen voor nog meer verdeling. Daniel O'Connell zorgde ervoor dat de dischriminatie van katholieken (en overige andersgelovigen) niet meer wettig was. De protestanten, bang om een minderheid in een katholiek Ierand te zijn steunden de Britse regering. Het conflict was nu dus in twee kampen verdeeld, zij die de Act of Union aanhingen, Unionisten en de Nationalisten. Dit is nu nog steeds het geval. In den beginne waren de Nationlisten en Unionisten nog tot compromissen bereid, maar dit vermindere sterk aan het einde van de 19e eeuw en begin 20e eeuw. Rond deze tijd kwam er nog een economisch doel bij, omdat Ulster het meest geindustrialiseerde deel van Ierland was en daarom erg afhankelijk van de (vrije) handel met de UK en het Britse rijk.
Tegen 1910 stond Ierse (gelimiteerde) zelfbeschikking op het punt werkelijkheid te worden. De protestanten, bang voor hun eigen toekomst, tekenden het zogenaamde Ulster Covenant, waarin ze zelfbeschikking zouden bestrijden, desnoods met geweld. Hiertoe vormde men de paramilitaire Ulster Volunteer Force en importeerden wapens. Nationalisten vormden de Irish Volunteers, wiens doel was om zelfbeschikken te verkrijgen. De Britse regering had voor de Eerste Wereldoorlog het besluit genomen om Ierland zelfbeschikking te verlenen, maar door de oorlog werd dit naar de achtergrond geschoven.
De paasopstand in 1916 zorgde dat het punt weer opvlamde, maar werd bloedig neergeslagen. 15 leiders van de zogenaamde Rising werden geexecuteerd, waardoor de Nationalisten verder radicaliseerden. In 1918 werd door Sinn Fein de Dail (Iers Parlement) in Dublin opgezet, waarmee men zich afscheidde van het Verenigd Koninkrijk., hoewel dit nig niet werd erkend door andere landen. Een gewapende aanslag op twee politieagenten zorgde voor het begin van een guerrillaoorlog, waarin de Irish Republican Army (IRA) tegen Britse troepen streed. In het Anglo-Iers verdrag werd Ierland officieel verdeeld in Noord- en Zuid-Ierland. De Ierse Vrijstaat had echter nog geen onafhankelijkheid, die kwam pas in 1949.
Noord-Ierland echter kreeg ook een regering, door Unionisten niet gevraagd, maar wel omarmd. Ook zagen ze de verdeling positief en een bevestiging van wat de meerderheid - binnen de grenzen van Noord-Ierland - wilde. De Nationalisten zagen dit echter als illegaal en tegen de wil in van de meerderheid van de Ieren. De Nationalisten binnen Noord-Ierland werden niet geintegeerd in de protestante bevolking. De Nationalisten weigerden de politieke situatie te accepteren, waarin de wortels liggen voor het conflict in de jaren '60.
Tot 1966 was het relatief vredig in Noord-Ierland (en de republiek), maar dat jaar zag de opleving van de Ulster Volunteer Force, een illegale paramilitaire organisatie, in antwoord op een schijnende opleving van de IRA tegen de 50e verjaardag van de Paasopstand. De UVT voerde 3 moorden uit voordat de daders werden opgepakt en gestraft werden, echter bleef de groep zelf bestaan. Veelal wordt de start van The Troubles in 1968 gezien, toen de Northern Ireland Civil Rights Association (NICRA) een vredige mars hield. Men had daarbij gekeken naar het succes van Dr. Martin Luther King, waarbij de NICRA de misstanden ten opzichte van de katholieken en de klachten van de nationalisten weer onder de aandacht wilde brengen. Ian Paisley en andere Unionisten zagen de NICRA als een dekmantel voor de IRA en noemde het een "Trojaans Paard". Velen zagen niks in een gelijkheid tussen protstanten en katholieken. Geweld brak uit bij verscheidene Burgerrechtmarsen, waarin protestantse loyalisten de protesteerders aanvielen met knuppels. De politie (de Royal Ulster Constabulary) werd beschuldigd van het verdedigen van de loyalisten en het toestaan van het geweld.
Het geweld tegen de protesteerders kwam onder meer uit het zwartmaken van hen door verschillende leiders binnen de protestantse samenleving, die beweerde dat buiten dat de IRA achter de NICRA stak, ze bovendien een hernieuwde gewapende campagne wilden beginnen. Feitelijk was de IRA op dat moment onderbezet, had weinig wapens, weinig aanhang en probeerde (uit noodzaak) hun gelijk op niet gewelddadige manier te krijgen. Sterker nog, de eerste bommen die afgingen ten tijde van The Troubls, waren door de UVF, in scene gezet om daarme het gelijk over de beweringen tegen de IRA kracht bij te zetten.
In 1969 werd de onrust erger, waarbij de barricades werden opgericht in gebieden van Derry en Belfast waar veel nationalisten woonden. Het conflict monddeuit in de zogenaamde Slag van de Bogside tussen 12 en 14 augustus in een wijk van Derry, waarin een protestantse mars langs de standmuren in een confrontatie uitmondde met de katholieke bewoners van de Bogside en de politie. De Britse regering reageerde door troepen te sturen. De slag zorgde voor veel sektarisch geweld in Belfast, Newry, Strabane en andere plaatsen, waarbij veel huizen verbrand werden en vele mensen gedood werden. De nationlisten beschuldigen de politie van hulp aan (of in ieder geval het niet tegenhouden van) loyalisten in de schermutselingen. De IRA kreeg veel kritiek doordat met de katholieke bevolking van Belfast niet had verdedigd. Volgens een katholieke priester was de IRA een afkorting voor "I Ran Away". Het resultaat was dat er 7 doden te betreuren waren, 750 gewonden en 1505 katholieke families uit hun huizen verdreven werden (5x zoveel als uitgedreven protestanten).
De Noord-Ierse regering vroeg de Britten om troepen te sturen, deels gedreven door (nogal overdreven) berichten dat de Ierse regering militaire interventie overwoog om de katholieke buurten in Derry te beschermen. De nationalisten verwelkomden aanvankelijk het leger, omdat ze de politie niet vertrouwden. Na hardhandig optreden door het leger daalde echter ook het vertrouwen in het leger.
Veel Unionisten zien de burgerrechtenbeweging als de oorzaak achter The Troubles. Anderen voornamelijk (maar niet exclusief) nationalisten, zien de weerstand tegen de burgerrechtenbeweging door Ian Paisley en andere loyalisten de oorzaak.
Belfast nu:
Er zijn wijken waar je als niet-protestant niet hoeft te komen. Je zult ze herkennen aan de massa's Union Jack vlaggen, de alom bekende muurschulderingen en leuzen over slachtoffers or helden van The Troubles. Maar het grootste deel van de bevolking van Belfast wil verder, het liefst zonder geweld.
Ik ben zelf katholiek en woon bij een protestantse huisbaas. Ik heb dit gesprek gehad met haar over hoe zij er tegenover staan. Ze zegt dat de problemen die recentelijk oplaaien te maken hebben met opvoeding en klasse. Diegenen die geweld gebruik omtrent het conflict komen veelal uit achterstandswijken volgens haar. Zij heeft zelf, als dochter van een politieagent, geweld meegemaakt maar over het algemeen was het minder extreem als de media het afbeeldde. Voor haar en vele van de buurtbewoners is religie of afkomst geen issue. En zien zij de incidenten van de laatste maanden een zielige poging om het vuur aan te wakkeren.
Bedreigd voel ik me niet, wel geintrigeerd door de verhalen van het verleden. Een conflict als dit heb ik nog nooit meegemaakt. Naar mijn mening zit de fout ook aan beide kanten, want je moet nooit je gelijk proberen te krijgen door geweld. Ik zal net zo reageren als de meesten van deze stad, als er weer een veiligheidswaarschuwing is, zal het problemen opleveren voor het openbaar vervoer maar verder zal het geen invloed hebben op onze gewone dagelijkse bezigheden.
